PARLAYAN YILDIZLAR: YAĞIZ KAAN ERDOĞMUŞ VE EDİZ GÜREL

21. yüzyılda Türkiye'de satranç, artık sadece bireysel bir zekâ oyunu olarak değil, dünya çapında yankı uyandıran stratejik bir spor dalı olarak görülüyor. Bu dönüşümde ön plana çıkan iki genç yetenek, Yağız Kaan Erdoğmuş ve Ediz Gürel, yalnızca bireysel başarılarıyla değil, aynı zamanda Türkiye’nin satranç altyapısına sağladıkları katkılarla da adlarından sıkça söz ettiriyorlar. Bu yazıda, her iki sporcunun kariyer yolculukları, oyun stilleri ve Türk satrancına etkileri değerlendirilerek ele alınacaktır.

Yağız Kaan Erdoğmuş: Rekorların Çocuğu

2010 doğumlu Yağız Kaan Erdoğmuş, satrançla çok küçük yaşlarda tanıştı ve kısa sürede büyük işler başardı. Aralık 2023’te İspanya’daki Sunway Sitges Satranç Festivali’nde gösterdiği 7,5/10’luk performansla ilk büyükusta normunu almayı başardı. Bu çıkışını Ocak 2024’te Cidde’de düzenlenen Genç Ustalar Turnuvası’ndaki şampiyonlukla perçinledi ve ikinci GM normunu da elde etti. Son olarak, Nisan 2024’te Almanya’daki saygın Grenke Açık Turnuvası’nda üçüncü ve son GM normunu kazanarak, yalnızca 12 yaş 9 ay 29 günlükken Türkiye tarihinin en genç büyükustası unvanını aldı.

Bu başarılarıyla sadece Türkiye’de değil, uluslararası satranç çevrelerinde de dikkatleri üzerine çekti. Mayıs 2024’te ELO puanını 2569’a taşıyarak Judit Polgar’ın 13 yaş altı en yüksek reyting rekorunu kırdı ve aynı yıl Ekim ayında 2600 ELO barajını aşarak bu seviyeye ulaşan en genç oyuncu oldu. Mayıs 2025 itibarıyla FIDE’ye göre 2618 ELO puanıyla, 2600+ seviyesinde aktif olan en genç oyuncu konumunda.

Ediz Gürel: Sistemli Çalışmanın Zaferi

2008 doğumlu Ediz Gürel, satrançla yedi yaşında tanıştı ve çok geçmeden ulusal başarılarını uluslararası zaferlere dönüştürdü. 2022 yılında Avrupa Gençler Şampiyonası U14 kategorisinde ikinci oldu. Ardından 2023 Avrupa Bireysel Şampiyonası’nda 8/11’lik skorla altıncı sıraya yerleşti ve bu performansıyla hem GM normu kazandı hem de FIDE Dünya Kupası’na katılma hakkını elde etti. Turnuvanın ilk turunda güçlü GM Velimir Ivic’i mağlup etmesiyle dikkatleri üzerine çekti.

Mart 2024’te Prag Satranç Festivali Challengers turnuvasında 6,5/9’luk namağlup şampiyonlukla son GM normunu da tamamlayarak büyükusta unvanını aldı. 2500 ELO barajını geçmesiyle birlikte Türkiye’nin en genç GM’lerinden biri olarak öne çıktı. 2024 Dünya Takımlar Şampiyonası’nda hızlı ve yıldırım satranç kategorilerinde bireysel altın madalya kazanarak başarısını taçlandırdı. Aynı yıl Satranç Olimpiyatı’nda ikinci masada oynadı ve 9/11’lik etkileyici performansla bireysel bronz madalya aldı. Mayıs 2025 itibarıyla ELO’su 2636 seviyesine ulaştı.

Oyun Tarzları: Yağız mı, Ediz mi?

Yağız Kaan Erdoğmuş ve Ediz Gürel’in oyun tarzları oldukça farklılık gösteriyor. Yağız, pozisyonel anlayışı ve kusursuz teknik hesaplamalarıyla öne çıkıyor. Açılış repertuarı geniş ve klasik; İtalyan Açılışı, Berlin Savunması gibi güvenilir varyantları tercih ediyor. Oyun ortasında pozisyonel baskı kurma konusundaki ustalığı, yaşının çok ötesinde. Tarzı, genç Magnus Carlsen’in oyunlarını anımsatıyor. Özellikle tempo kazanma ve zayıf kareleri değerlendirme konularında son derece başarılı.

Ediz ise daha çok yaratıcı ve agresif bir oyun anlayışına sahip. Açılışlarda keskin varyantları tercih ediyor; Sicilian Najdorf ve Grünfeld gibi riskli ama kazanmaya yönelik hamlelerden çekinmiyor. Taktik hesaplamaları güçlü, kombine hamlelerle rakibi köşeye sıkıştırmayı seviyor. GM Dragan Solak’ın ifadesiyle, gerçek bir “hücum ustası”. Bu özelliğiyle genç Garry Kasparov’u akıllara getiriyor.

Yağız’ın oyunu daha çok istikrar ve hata payını minimize etme üzerine kurulu iken, Ediz’in yaklaşımı dinamizm ve baskı yaratma yönünde. Bu farklı stiller, Türkiye satrancının zenginleşmesine ve farklı ekollerin bir arada gelişmesine katkı sağlıyor.

Uluslararası Takdir ve Tanınırlık

Her iki oyuncu da dünya satranç camiasında geniş yankı uyandırıyor. Azerbaycanlı büyükusta GM Şakhriyar Mamedyarov, Yağız’ın 2800 ELO’ya ulaşabileceğini ve gelecekte dünya şampiyonluğu adaylarından biri olacağını ifade etti. Norveçli GM Evgeny Romanov ise Yağız’ı “şimdiye kadar çalıştığım en yetenekli oyuncu” olarak tanımladı.

Ediz’in oyunları da usta büyükustaların radarında. Eski dünya şampiyonu Vishy Anand, Dünya Kupası’ndaki karşılaşmalarını analiz ettiğinde, onun stratejik derinliği ve mücadeleci ruhunu vurguladı. GM Dragan Solak ise Ediz’in çalışma azmini takdir ederek, birkaç yıl içinde 2700 ELO seviyesine ulaşabileceğini belirtti.

Türkiye Satrancı İçin Ne İfade Ediyorlar?

Türkiye Satranç Federasyonu’nun son 15 yılda izlediği altyapı politikalarının en çarpıcı yansımaları Yağız ve Ediz oldu diyebiliriz. Gülkız Tulay’ın başkanlık döneminde hayata geçirilen “Her Okula Satranç” gibi projeler ve ilköğretim düzeyinde yapılan çalışmalar sayesinde bu genç yeteneklerin yolu açıldı. Hem masa başındaki başarıları hem de gençlere ilham olan hikâyeleriyle, Türk satrancına sadece madalya değil, motivasyon da kazandırıyorlar.

Yağız’ın 2600 ELO’yu aşması sonrasında sosyal medyada satranca ilgi duyan gençlerin sayısında gözle görülür bir artış yaşandı. Ediz’in hızlı ve yıldırım satrançtaki performansı ise dijital platformlarda gençler arasında büyük yankı buldu.

Geleceğe Dair Umutlar: Yeni Bir Carlsen, Yeni Bir Kasparov?

Yağız Kaan Erdoğmuş ve Ediz Gürel, Türkiye için sadece genç yaşta kazanılmış büyükusta unvanları değil; aynı zamanda dünya satrancına açılan iki güçlü pencere anlamına geliyor. 2026 Dünya Şampiyonası Elemeleri, 2028 Olimpiyatları ve süper turnuvalarda bu iki ismi sıkça göreceğimiz neredeyse kesin.

Yağız’ın pozisyonel oyun anlayışı, onu dünya şampiyonluğu için daha istikrarlı bir aday yapabilirken; Ediz’in yaratıcı ve saldırgan tarzı, seyir zevki yüksek maçlar izlememizi sağlayacak. Her iki oyuncu da Türkiye satrancında bireysel başarı döneminden sistemli yükseliş dönemine geçişin simgesi konumunda. Sağlık, destek ve çalışma disiplinleri sürdüğü sürece, bu iki genç yıldızın dünya satranç tarihine Türk imzası bırakması artık bir olasılık değil, güçlü bir ihtimal.

KAYNAKÇA

Chess.com. (2024). 12-Year-Old Erdogmus Breaks Polgar's 35-Year-Old Rating Record. https://www.chess.com/news/view/12-year-old-erdogmus-breaks-polgars-historic-rating-record

Chess.com. (2024). Erdogmus Smashes Record As Youngest Ever 2600 Player. https://www.chess.com/news/view/yagiz-kaan-erdogmus-smashes-record-as-youngest-ever-2600-player-receives-heroes-welcome-in-turkey

TRT World. (2023). Audacity of youth: Can Ediz Gurel inspire Türkiye's chess renaissance? https://www.trtworld.com/turkiye/audacity-of-youth-can-ediz-gurel-inspire-turkiyes-chess-renaissance-14427948